Μουσείο, Αρχαιολογικό Καρύστου

Το Αρχαιολογικό Μουσείο Καρύστου στεγάζεται στο Γιοκάλειο Πνευματικό Ίδρυμα, η δυτική πτέρυγα του οποίου παραχωρήθηκε από τον ευεργέτη Νικόλαο Γιοκαλά για το σκοπό αυτό. Το μουσείο, που εγκαινιάστηκε το 1989, περιέχει ευρήματα από τις σημαντικότερες τοποθεσίες που έχουν ανασκαφεί στην Κάρυστο και στη γύρω περιοχή. Στην πρώτη αίθουσα παρουσιάζονται οι επιγραφές, τα αρχιτεκτονικά μέλη και τα γλυπτά της συλλογής. Σημαντικό εύρημα είναι μια λίθινη πλάκα που φέρει επιγραφή σε χαλκιδικό αλφάβητο και χρονολογείται από τον 6ο αι. π.Χ. Η επιγραφή αυτή, όπως και μερικά άλλα ευρήματα που θα δείτε στη δεύτερη αίθουσα του μουσείου, βρέθηκαν στα λεγόμενα Δρακόσπιτα. Πρόκειται για οικοδομήματα που βρίσκονται στην ορεινή περιοχή της νότιας Εύβοιας, η χρήση και η χρονολόγηση των οποίων παραμένει αινιγματική. Τα επιβλητικά αυτά οικοδομήματα έχουν κατασκευαστεί με μεγάλους ογκόλιθους, τοποθετημένους κατά το εκφορικό σύστημα, σε σειρές δηλαδή όλο και μικρότερης διαμέτρου, έτσι ώστε να σχηματίζεται ένας θόλος, που αποτελεί την οροφή. Χτισμένα σε απομονωμένες κορυφές βουνών, εξήψαν τη φαντασία των ντόπιων κατοίκων, που τα θεωρούσαν κατοικίες δράκων, απ’ όπου πήραν και το όνομά τους. Έχουν βρεθεί περισσότερα από δεκαπέντε τέτοια κτίσματα, με σημαντικότερο το Δρακόσπιτο στην κορυφή της Όχης, πάνω από την Κάρυστο. Η συγκεκριμένη επιγραφή προέρχεται από Δρακόσπιτο των Στύρων, βόρεια της Καρύστου. Στην ίδια αίθουσα θα δείτε ένα μαρμάρινο ορθογώνιο βάθρο με ανάγλυφες παραστάσεις. Βρέθηκε στο λιμάνι της Καρύστου, κοντά στο Μπούρτζι, και φέρει ανάγλυφη παράσταση στις τρεις πλευρές του. Η παράσταση καθιστής γυναικείας μορφής και όρθιου άντρα σε σκηνή αποχαιρετισμού στη στενή πλευρά υποδεικνύει ότι το βάθρο προέρχεται από επιτύμβιο μνημείο. Χρονολογείται από τον 4ο αι. π.Χ. Σημαντική για την ιστορία της περιοχής είναι και η επιγραφή του 370 π.Χ. που βρέθηκε στην Παλαιοχώρα Καρύστου. Είναι λαξευμένη σε μάρμαρο Καρύστου, με τη χαρακτηριστική πράσινη απόχρωση, και το κείμενό της αναφέρεται στην εξόφληση χρεών του δήμου Καρύστου σε δανειστές από τη Θήβα και την Ιστιαία. Στην ίδια αίθουσα εκτίθενται ιωνικά κιονόκρανα που προέρχονται από το ναό του Γεραίστιου Ποσειδώνα, λείψανα του οποίου έχουν βρεθεί κοντά στο χωριό Πλατανιστός. Από τον ίδιο χώρο προέρχεται και η στήλη από ασβεστόλιθο, που έχει χαραγμένη μια τιμητική επιγραφή για το δικαστή Χαρίανθο και το γραμματέα του. Οι δύο άντρες μετέβησαν στην Κίμωλο και εκδίκασαν με σοφία τις δικαστικές διαφορές των ντόπιων. Για το λόγο αυτό στήθηκαν δύο ίδιες επιγραφές, μία στο ναό του Ποσειδώνα στη Γεραιστό και μία στο ναό της Αθηνάς στην Κίμωλο. Από μια ευτυχή συγκυρία σώθηκαν ως τις μέρες μας και οι δύο επιγραφές, που χρονολογούνται από το 250-225 π.Χ. Η δεύτερη αίθουσα περιλαμβάνει κυρίως κεραμικά αγγεία και μικρά ευρήματα. Σε μια προθήκη εκτίθενται τα κεραμικά ευρήματα από τα Δρακόσπιτα. Τα μελαμβαφή κύπελλα με μία λαβή που θα δείτε εδώ βρέθηκαν τοποθετημένα σε σειρά και ανεστραμμένα στο δάπεδο του Δρακόσπιτου της Όχης. Η χρονολόγησή τους δεν είναι σαφής, αφού άλλοι ερευνητές πιστεύουν ότι ανήκουν στον 6ο αι. π.Χ. και άλλοι στον 3ο ή 2ο αι. π.Χ. Στις υπόλοιπες προθήκες έχουν συγκεντρωθεί αγγεία και ειδώλια που βρέθηκαν σε τάφους της περιοχής της Καρύστου, θραύσματα αγγείων που προέρχονται από επιφανειακή έρευνα στην ίδια περιοχή, χάλκινα αντικείμενα και νομίσματα, μαρμάρινα αγαλματίδια, ενώ μια προθήκη είναι αφιερωμένη στους αγωγούς ύδρευσης της αρχαίας πόλης. Τα ευρήματα αυτά δίνουν μια μικρή εικόνα για την ιστορία της αρχαίας πόλης της Καρύστου, που αναπτύχθηκε μετά τον 8ο αι. π.Χ. και παρέμεινε το πιο σημαντικό οικιστικό κέντρο της νότιας Εύβοιας έως και τα ρωμαϊκά χρόνια. Τα πρωιμότερα ευρήματα από την περιοχή της Καρύστου είναι οψιανός και θραύσματα αγγείων της νεολιθικής εποχής, που αποδεικνύουν ότι η Εύβοια αποτέλεσε τον ενδιάμεσο σταθμό για τη διάδοση των κυκλαδικών προϊόντων και του κυκλαδικού πολιτισμού, τόσο στα νεολιθικά χρόνια όσο και στην εποχή του χαλκού. Γενική άποψη της πρώτης αίθουσας του Αρχαιολογικού Μουσείου Καρύστου. Επιτύμβιο ανάγλυφο βάθρο του 4ου αι. (Αρχαιολογικό Μουσείο Καρύστου). Προθήκη με μελαμβαφή κύπελλα από τα Δρακόσπιτα (Αρχαιολογικό Μουσείο Καρύστου). Επιτύμβια στήλη του 3ου-2ου αι. π.Χ. (Αρχαιολογικό Μουσείο Καρύστου).